Facebook-square
NODN Progresfera
NODN Progresfera

Kwalifikacje nauczycieli w zakresie pedagogiki specjalnej a Rozporządzenie MEiN z 14.09.2023 – analiza

Kwalifikacje nauczycieli w zakresie Pedagogiki Specjalnej w oparciu o analizę Rozporządzenia Rozporządzenia MEiN w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli, które weszło w życie 02.10.2023

Pierwsza sprawa – po co w ogóle to Rozporządzenie? Otóż w 2019 roku weszły w życie nowe przepisy (nowy standard kształcenia nauczycieli – 3 sierpnia 2019 r.). Planowane Rozporządzenie jest formą kontynuacji i dostosowania przepisów do tych standardów. Nie ma więc ono na celu ani utrudniać zdobywania nowych kwalifikacji, ani odbierać uprawnień już posiadanych.

Czytając Rozporządzenie widzimy, że na każdym z omawianych uprawnień do zajmowania stanowisk przepisy ujęte są 2-torowo – biegną niejako w 2 ścieżkach: 

  1. ścieżka 1:.  Dla osób, które rozpoczęły/ ukończyły studia przed wejściem nowego standardu w sierpniu 2019 (czyli większości nauczycielek i nauczycieli).
  2. ścieżka 2:.  Dla osób, które rozpoczęły studia magisterskie po 3 sierpnia 2019 r. (a więc realnie będą je kończyć niedługo)

Patrząc z lotu ptaka na nowe przepisy najwięcej zmian i wymagań pojawia się przy osobach ze ścieżki 2. Początek ich kariery w zawodzie będzie jednak zazwyczaj związany wprost z właśnie uzyskiwanym wyksztalceniem wyższym, zachęcamy przy tym, aby decydując się na dalsze kształcenie weryfikowały czy uzyskają odpowiednie uprawnienia. 

Przy poszczególnych uprawieniach podamy konkretne paragrafy, abyście mogli Państwo sami przeczytać dokładne zapisy w Rozporządzeniu. Można je pobrać z tej strony: klik. 

Oczywiście – jak to z przepisami – mogą się zdarzyć różne interpretacje, w szczególności ze strony dyrektorów szkół. W przypadku wątpliwości najlepiej jest poprosić o wsparcie lokalne Kuratorium Oświaty. 

Kwalifikacje nauczycieli do prowadzenia zajęć rewalidacyjnych
(paragraf 33)

Mówimy tu o rewalidacji prowadzonej w szkołach podstawowych, ponadpodstawowych i przedszkolach ogólnodostępnych (bez oddziałów i szkół specjalnych, ośrodków itp. – nie chcąc zaciemniać obrazu nie będziemy wklejać pełnego wykluczenia). Rewalidacja prowadzona jest na rzecz uczniów niepełnosprawnych (zgodnie z przepisami włączamy tu uczniów: niesłyszących, słabosłyszących, niewidomych, słabowidzących, z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją, z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym, z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, i z niepełnosprawnościami sprzężonymi).

Wymagane kwalifikacje: 

Ścieżka 1: Przy uzyskaniu magistra lub rozpoczęciem studiów przed sierpniem 2019 roku, aby prowadzić rewalidację wystarczy (między innymi) posiadanie:

  • Uprawnień do bycia nauczycielem (czyli – jak wiemy – ukończenie studiów magisterskich na dowolnym kierunku i posiadanie przygotowania pedagogicznego) oraz zakładu kształcenia nauczycieli, kursu kwalifikacyjnego lub studiów podyplomowych. Zawsze w zakresie odpowiednim do niepełnosprawności ucznia.
  • Studia podyplomowe nie są konieczne, jeśli ukończone studia wyższe są zgodne z niepełnosprawnością ucznia, z którym chcemy pracować – identycznie jak w opisanej poniżej ścieżce 2. 
  • Innymi słowy – każda nauczycielka i nauczyciel, który ukończy odpowiednie studia podyplomowe może prowadzić rewalidację w masowych placówkach. Oczywiście uprawnienia obejmują dany typ niepełnosprawności, tutaj nic się nie zmieniło w stosunku do poprzednich przepisów. 

Ścieżka 2: Studia magisterskie podjęte po 03.08.2019 roku

  • Jednolite magisterskie lub 2-stopniowe. Jeśli są zgodne zakresem z niepełnosprawnością ucznia, z którym będziemy pracować, to dają uprawnienia do prowadzenia rewalidacjii. Takie same uprawnienia dają też studia II stopnia, ale tu już wyłącznie z zakresu pedagogiki specjalnej. Np. Oligofrenopedagogika daje uprawnienia do rewalidacji z uczniami wyłącznie z niepełnosprawnością intelektualną.
  • Studia magisterskie z pedagogiki specjalnej w zakresie innym niż niepełnosprawność ucznia, na kierunkach przygotowujących wyłącznie do zawodu nauczyciela, z zakresu pedagogiki resocjalizacyjnej, korekcyjnej, logopedii, wczesnego wspomagania rozwoju – aby prowadzić rewalidację dla uczniów z danym typem niepełnosprawności wystarczy ukończyć odpowiednie studia podyplomowe.
  • Oczywiście w każdym przypadku trzeba mieć również przygotowanie pedagogiczne.
  • Niestety obecne Rozporządzenie dość mocno zawęża możliwości dla młodych nauczycieli w zakresie prowadzenia rewalidacji. Jak widzimy osoba, która ma inne, niż wymienione powyżej studia może mieć kłopot z uznaniem uprawień, nawet po ukończeniu studiów podyplomowych. Oczywiście wszystko będzie rozbijać się o rodzaj skończonych studiów wyższych. Jeśli ktoś ze ścieżki 1 planuje zająć się rewalidacją, to lepiej będzie uzyskać najpierw opinię z Kuratorium, zanim podejmie się dodatkowego kształcenia. 

Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela dodatkowo zatrudnionego w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego
(paragraf 35)

To nikt inny jak tzw. nauczyciel wspomagający. Skupimy się znów na, wymienionych powyżej, uczniach z niepełnosprawnościami, Chociaż w ten paragraf wchodzą też dzieciaki niedostosowane społecznie lub tym zagrożone. Ponownie zajmujemy się placówkami masowymi – szkołami i przedszkolami. 

Przepisy są bardzo podobne do wymagań niezbędnych do prowadzenia rewalidacji. Co ważne kierunek nie musi być zgodny z rodzajem niepełnosprawności ucznia. Przy czym jednym z zadań  nauczyciela współorganizującego kształcenie, zgodnie z Rozporządzeniem z 2017 (link na końcu tekstu) jest prowadzenie zajęć odpowiadających na potrzeby ucznia, w szczególności rewalidacji. A to – jak napisałyśmy powyżej  – wymaga już wykształcenia zgodnego z rodzajem niepełnosprawności ucznia. 

Wymagane kwalifikacje: 

Ścieżka 1: Przy uzyskaniu magistra lub rozpoczęciem studiów przed sierpniem 2019 roku, aby być nauczycielem wspomagającym wystarczy posiadanie:

  • Uprawnień do bycia nauczycielem (czyli – jak wiemy – ukończenie studiów magisterskich na dowolnym kierunku i posiadanie przygotowania pedagogicznego) oraz kursu kwalifikacyjnego lub studiów podyplomowych z zakresu pedagogiki specjalnej. Innymi słowy każda nauczycielka i nauczyciel, który ukończy studia podyplomowe z zakresu pedagogiki specjalnej może być zatrudniony jako nauczyciel wspomagający.
  • Ukończonych studiów wyższych z zakresu pedagogiki specjalnej oraz przygotowania pedagogicznego. 

Ścieżka 2: Studia magisterskie podjęte po 03.08.2019 roku

  • Wystarczą studia (jednolite magisterskie lub 2-stopniowe) z pedagogiki specjalnej, resocjalizacyjnej, korekcyjnej, logopedii, wczesnego wspomagania rozwoju. Takie same uprawnienia dają też studia II stopnia, ale tu już wyłącznie z zakresu pedagogiki specjalnej. 
  • Studia na innym kierunku: wtedy trzeba dodatkowo zrobić studia podyplomowe z pedagogiki specjalnej. 
  • Oczywiście w każdym przypadku trzeba mieć również przygotowanie pedagogiczne.

Kwalifikacje do stanowiska nauczyciela terapeuty pedagogicznego
(paragraf 32)

Te przepisy są bardzo liberalne – każdy nauczyciel i każda nauczycielka może zostać terapeutą pedagogicznym na każdym etapie swojej kariery. 

Wymagane kwalifikacje: wystarczy posiadanie:

  • Studiów wyższych (różnego rodzaju) w zakresie terapii  pedagogicznej/pedagogiki korekcyjnej i przygotowania pedagogicznego 
  • Studiów wyższych dowolnej specjalności i do tego studiów podyplomowych z terapii pedagogicznej/ pedagogiki korekcyjnej. Oczywiście niezbędne jest też przygotowanie pedagogiczne. 
  • Dodatkowo – osoby ze ścieżki 2 mogą mieć ukończone wyłącznie studia I stopnia, jeśli chcą pracować w przedszkolach czy szkołach podstawowych. Jeśli te studia były z innego zakresu, to trzeba zrobić studia podyplomowe (lub kurs/ zakład kształcenia nauczycieli).
  • Można też ukończyć studia II stopnia zgodne z nowymi standardami w zakresie pedagogiki korekcyjnej. 
  • Reasumując – każda nauczycielka i nauczyciel, który ukończy studia podyplomowe z zakresu pedagogiki korekcyjnej będzie mógł prowadzić terapię pedagogiczną. 

Kwalifikacje do stanowiska nauczyciela pedagoga
(paragraf 26)

Znów omówienie dotyczy szkół i przedszkoli masowych. Z resztą w tym zakresie nie ma praktycznie żadnych zmian. Nie ma też  większych różnic pomiędzy ścieżką 1 i 2. Generalnie każdy magister, który ukończy odpowiednie studia podyplomowe może zostać pedagogiem szkolnym, a w szkołach podstawowych i przedszkolach wystarczy sam licencjat, jeśli był robiony przed wejściem nowych standardów w 2019 roku. 

Wymagane kwalifikacje: wystarczy (między innymi) posiadanie:

  • Studiów magisterskich z zakresu pedagogiki lub pedagogiki specjalnej, a w przedszkolach również pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej oraz przygotowania pedagogicznego 
  • Wykształcenia wyższego na dowolnym kierunku oraz przygotowania pedagogicznego oraz studiów podyplomowych w zakresie przygotowującym do realizacji zadań pedagoga szkolnego (pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej)
  • Reasumując – każda nauczycielka i nauczyciel, który ukończy studia podyplomowe z zakresu pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej może zostać pedagogiem szkolnym. 

Stanowisko pedagoga specjalnego a studia podyplomowe
(Paragraf 28)

Do 2026 roku obowiązują przepisy przejściowe i aby zajmować to stanowisko wystarczą studia podyplomowe z zakresu pedagogiki specjalnej, niezależnie od kierunku ukończonych studiów wyższych. Po tym czasie uprawnienia wygasną. 

Nie tyczy się to jednak osób, która mają ukończone studia wyższe pedagogiczne (studia I i II stopnia lub jednolite magisterskie). 

  • Osoby ze ścieżki 2, czyli te które rozpoczęły studia pedagogiczne zgodnie z nowymi standardami mogą ukończyć studia podyplomowe z edukacji włączającej i tym samym uzyskać bezterminowe uprawnienia.
  • Osoby ze ścieżki 1 natomiast mogą podjąć dowolne studia podyplomowe z zakresu pedagogiki specjalnej lub edukacji włączającej. 
  • Oczywiście – do tego dochodzi przygotowanie pedagogiczne. 
Oczywiście najbardziej krytyczne jest, aby wybierać studia podyplomowe oferowane przez Uczelnie, które spełniają wymagane w przepisach standardy kształcenia nauczycieli.  Ale to już Państwo doskonale wiecie od 2019 roku.
  • Pierwszy uczeń prowadzony w czasie studiów.
  • 7 zjazdów warsztatowych w trybie online w piątki i soboty.
  • Kadra złożona z osób na co dzień pracujących w szkole.
  • Praca oparta o studia przypadków
  • Zestaw praktycznych materiałów
  • dyplom od wiarygodnej Uczelni - Świętokrzyskiej Szkoły Wyższej 

To właśnie gwarantujemy, jeśli zdecydujesz się na studia podyplomowe z Progresferą. Jeśli chcesz zdobyć nowe kwalifikacje i jednocześnie realnie przygotować się do pracy, to wybierz kierunek dla siebie.

studia podyplomowe dla nauczycieli

Przepisy:

Opracowanie na podstawie przepisów – dla ułatwienia samodzielnego sprawdzenia informacji wklejamy linki do tekstów ujednoliconych: 

  1. Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 14.09.2023 w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli: klik 
  2. Rozporządzenie MEN  z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (tutaj wypisane są SPE ujęte jako niepełnosprawności oraz wykaz zadań nauczyciela wspomagającego): klik
Masz pytania? Zastanawiasz się nad wyborem kierunku? Napisz lub zadzwoń - chętnie doradzimy.

Można do nas zadzwonić lub napisać maila:

Niepubliczny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli PROGRESFERA
przy  AiA Doradztwo i Edukacja Psychologiczna Sp. z o.o.
www.aiadoradztwo.pl

Lub też wysłać formularz kontaktowy – odpiszemy lub oddzwonimy. 

Zobacz wszystkie kierunki studiów podyplomowych dla nauczycieli, w tym autorskie kierunki studiów podyplomowych dla nauczycieli.

Sprawdź także kursy i webinary online na naszej platformie szkoleniowej.

#Tagi kierunków: studia podyplomowe nauczycielskie poznań, kwalifikacje pedagogiczne, przygotowanie do zawodu nauczyciela, autorskie kierunki studiów podyplomowych dla nauczycieli, studia podyplomowe dla nauczycieli

NODN Progresfera

informacje

kontakt

Edukacja to Twoja pasja? Nie przegap szkoleń, które mogą Cię zainteresować!

Zostaw nam swoje imię i adres email, a będziemy Cię informować o nowych webinarach, kursach, otwieranych naborach na studia i innych wydarzeniach Progresfery.

Swoją zgodę zawsze możesz wycofać jednym kliknięciem.

#Nauczycielom jutra #Dla szkoły z pomysłem

© Copyright 2024 progresfera

Edukacja to Twoja pasja? Nie przegap szkoleń, które mogą Cię zainteresować!

Zostaw nam swoje imię i adres e-mail, a będziemy Cię informować o nowych webinarach, kursach, otwieranych naborach na studia i innych wydarzeniach Progresfery.

Swoją zgodę zawsze możesz wycofać jednym kliknięciem.

#Nauczycielom jutra #Dla szkoły z pomysłem